Podstawy Programowania Funkcyjnego #1 - fundamenty

W tej serii możecie nauczyć się razem ze mną Podstaw Programowania Funkcyjnego. Będzie to świetny sposób na poznanie zastosowań standardu JavaScript - ES6. Nawet jeśli piszesz kod obiektowo, warto poznać kilka podstaw, które pozwolą pisać krótszy i czytelniejszy kod. Na sam początek zaczniemy od fundamentów i poznamy najważniejsze zasady. Zaczynajmy!

# Argumenty funkcji

W języku JavaScript, funkcja może przyjmować różną ilość argumentów i zależnie od ich ilości możemy wykonać w niej inny fragment kodu. Wcześniej, czyli przed wprowadzeniem standardu ES6 mogliśmy korzystać tylko ze specjalnej zmiennej arguments, jednak mamy teraz lepsze możliwości, a korzystanie z tej zmiennej uznawane jest za złą praktykę.

Spójrzmy na poniższy kod, który korzysta z tej zmiennej:

 
var show = function(a, b) {
    console.log(arguments);
}
show('pierwszy', 'drugi'); //{ '0': 'pierwszy', '1': 'drugi' }

Zakładając że nie znamy ilości argumentów, które pojawią się w tej funkcji, możemy wywołać funkcję length do zmiennej arguments:

 
var show = function() {
    console.log(arguments.length);
}
show('a','b','c','d'); //4

Skoro zmienna arguments działa całkowicie w porządku, to można zadać pytanie, dlaczego nie powinno się jej stosować?

arguments.length jest bardzo użytecznym zastosowaniem, jednak problem zaczyna się w momencie, gdy chcielibyśmy użyć argumentów z tej zmiennej, bo nie jest ona prawdziwą tablicą.

Jak więc zastąpić arguments? Na ratunek przychodzi zmienna rest, którą omówiliśmy już przy okazji postu dotyczącego destrukturyzjacji. Pojawia się tam przykład, który tłumaczy różnicę pomiędzy arguments a ... czyli operatorem reszty.

# Rest - destrukturyzacja

Jak działa rest?

 
function show( x, y, ...args ) {
	console.log( x, y, args );
}
show(); //undefined undefined []
show( 1, 2, 3, 4, 5, 6); //1 2 [3, 4, 5, 6]

jak widzimy, argumenty nie przypisane do odpowiadającym im zmiennych, wchodzą w skład tablicy args.

To teraz proste zadanie, z którym miałem okazję zetknąć się przy zgłębianiu tajników języka Prolog. Użytkownik może podać dowolną ilość argumentów, z zaznaczeniem że ich minimalna ilość to 2. Zadaniem funkcji jest zwrócić tablicę z argumentami, jednak argument podany jako pierwszy ma znajdować się na jej samym końcu.

 
const shift = (head, ...tail) => [tail, head];
shift(1,2,3); //[2, 3, 1]

# Argumenty domyślne i tablica argumentów

Dzięki tablicy argumentów, możemy odwoływać się do poszczególnych argumentów oraz wykonywać na niej inne funkcje takie jak np. filter. Nie musimy także określać ilości przekazywanych argumentów. Jest jeszcze jedna funkcjonalność dodana w ES6, o której jeszcze nie wspominaliśmy na tym blogu, a mianowicie - argument domyślny, czyli taki, który ustawiamy, jeśli argumentów będzie mniej niż oczekujemy.

 
function show(y, x = 2){
  console.log(y * x);
}
show(2); //4
show(2, 3); //6

Wcześniej musieliśmy sobie radzić z argumentem domyślnym w taki sposób:

 
function show(y, x) {
  x = x || 2;
  console.log(y * x);
}

# Purity - czyste funkcje

W programowaniu funkcyjnym powinniśmy trzymać się w miarę możliwości zasady czystości funkcji.

Funkcja powinna być prosta i przyjmować argumenty, w innym wypadku byłaby bezużyteczna. Czyste funkcje, nie powinny modyfikować zmiennych spoza swojego zasięgu i zmiennych globalnych, dlatego muszą zwracać jakąś wartość. Dzięki prostocie tych funkcji możemy zwiększać reusability kodu zgodnie z zasadą KISS, czyli Keep It Simple, Stupid. Nasze programy staną się łatwiejsze do późniejszej modyfikacji. Funkcje, które modyfikują lub operują na zmiennych spoza swojego zasięgu mają efekt uboczny - nie zawsze zwracają przewidywalny wynik. Czysta funkcja musi zwrócić zawsze ten sam wynik dla takich samych wartości. Oczywiście nie da się wyeliminować całkowicie funkcji, które nie są czyste, ale w miarę możliwości powinniśmy starać się ich unikać.